Herb Cholewa: W polu czerwonym miecz między dwiema klamrami oblężniczymi srebrnymi barkami ku sobie. W klejnocie nad hełmem pięć piór strusich.
Bartosiewicz – notowane od 1660 r., od podstawy bart, por. imię Bartosz, Bartłomiej, te od aramejskiego Bar Tholomai ‘syn oracza, syn Tolmy’. Nazwisko średnio rozpowszechnione, nosi je w Polsce ok. 4800 osób, a najwięcej w powiatach: kozienickim, przasnyskim, makowskim i wołomińskim – ok. 120 osób.
Chludziński / Chludzieński – notowane od 1532 r., od nazwy miejscowej Chludnie (niegdyś okolica szlachecka Chludnie; więcej dwuczłonowych wsi tej nazwy) w d. ziemi łomżyńskiej (ob. gm. Mały Płock, pow. kolneński). Nazwisko rzadko spotykane, niemal wyłącznie na Mazowszu – w d. ziemi łomżyńskiej i d. ziemi płockiej. Początek rodowi dało siedmiu braci, którym książę Janusz I Starszy nadał w 1413 r. ww. Chludnie, skąd wzięli oni później swoje nazwisko. Chludzińscy, licznie rozrodzeni już w swoim gnieździe, początkowo pieczętowali się herbem Cholewa „z tą odmianą, że miecz do góry ostrzem kładą”. Wśród znaczniejszych Chludzińskich w dawnych wiekach spotykamy ponad 40 biorących w kolejnych elekcjach królów polskich w XVII i XVIII w. W źródłach historycznych znaleźć można kilkaset notatek na temat różnych Chludzińskich biorących udział w procesach majątkowych, dziedziczących bądź dokonujących transakcji majątkowych w XV-XVIII w. Chludzińscy z Chludni pieczętowali się początkowo herbem Cholewa, choć później znajdujemy też przy tym nazwisku i inne herby. Nazwisko nosi obecnie ok. 1550 Polaków, w pow. wołomińskim ok. 15-20 osób.
Cholewiński – notowane od 1516 r.; od herbu Cholewa i dóbr Cholewy w dawnej ziemi łomżyńskiej. Protoplastą rodu miał być Stanisław herbu Cholewa podstarości łomżyński, którego synowie w 1448 r. otrzymali 10 włók ziemi od księcia Bolesława IV mazowieckiego. Część jego potomków pozostała przy nazwisku tożsamym z herbem Cholewa, część natomiast od wsi Cholewy poczęła pisać się Cholewińskimi. Jeden z synów Stanisława – Jan był biskupem chełmskim. Bracia Cholewowie pisali się z Kołomyi, a ich krewniacy, którzy w pierwotnym gnieździe pozostali z czasem poczęli pisać się Kołomyjskimi. Wśród znanych Cholewińskich byli też Franciszek – podsędek ciechanowski (1677) i Tadeusz – rotmistrz piński (1785). Nazwisko nosi obecnie ok. 2600 Polaków, w pow. wołomińskim ok. 60 osób.
Gajcy – notowane od 1617 r., od podstawy gaić ‘zielenić’, gaj ‘zarośla’; dawniej gaić – też ‘otwierać sądy’. Nazwisko rzadko spotykane, wychodzi z dwóch gniazd – mniejsze na Warmii i większe w dawnej ziemi nurskiej, najprawdopodobniej w par. Postoliska. Nosi je obecnie ok. 700 Polaków, z czego ponad 300 w pow. wołomińskim.
Krysik – notowane od 1693 r., od imion typu Kryspin, Krystyn, też od krys ‘kapelusz’, ‘nakrycie głowy’ lub od rosyjskiego krysa ‘dach’. Nazwisko rzadko spotykane, z trzema wyraźnymi gniazdami – na pograniczu kurpiowsko-mazurskim (między Szczytnem a Myszyńcem), w Małopolsce (okolice Kłobucka) i największe na pograniczu dawnych ziem liwskiej i nurskiej. Obecnie nosi je ok. 1200 Polaków, z czego najwięcej, bo prawie 350 w pow. wołomińskim.
Obrębski / Orębski – notowane od 1475 r.; od nazwy miejscowej Obrąb w ziemi nurskiej (ob. gm. Zabrodzie). Nazwisko Obrębski w XX w. pojawiło się także w zmienionej (pomylonej) pisowni Orębski. Obrębscy różnych domów i herbów występowali w różnych częściach dawnej Polski, ci z gniazda w Obrębie par. Niegów pieczętowali się herbem Cholewa. W dokumentach znajdujemy wzmianki zaledwie o kilku przedstawicielach tego dawnego rodu: Kazimierz był łowczym nurskim (1513), Jan podsędkiem ziemi liwskiej (1672), Karol wojskim ziemi nurskiej (1788).
Walaśkiewicz – notowane od 1702 r. – od imion na Wal-, typu Walenty, Walerian; z typową wschodnio- i starosłowiańską końcówką -ewic, -ewicz oznaczającą syna – Walaśkiewicz – syn Walasia, Walaśka. Nazwisko bardzo rzadko spotykane, z jednym gniazdem w dawnej ziemi nurskiej; nosi je obecnie mniej niż 60 Polaków, z czego połowa w pow. wołomińskim.
Robert Szydlik
www.szydlik.com
Komentarze do artykułów: